२०४८ बैषाख २ गते बिहानको साढे दुई बजेतिर गाउँमा एकाएक आगो फैलिएझैं हल्ला फैलियो " पारिगाउँ साहिला पोखरेलका गोरु चोरी भए रे " / गर्मीकै दिन भएपनि बिहानीपखको चिसो वातावरण अचानक तात्यो / यो हल्ला सुन्नेबित्तिकै सबैले एकपटक आ-आफ्नो गोठमा गाई-गोरु हेरेर"धन्न आजलाई बाँचिएछ भन्दै" ढुक्क भए/अहो, कस्तो दु:खलाग्दो कुरा/असारमास खेतीगर्ने गोरु चोरी भए/ सीमावर्ती गरीव किसानमाथि अर्को बज्र प्रहार भयो/ गाऊँले आ-आफ्ना तर्क-बितर्क गर्दै पारी गाउँतिर गए / म पनि हान्निएँ उतैतिर / दुब्ला-पातला सांल्दाई टाउकोमा हात राखेर टुक्रुक्क बसेका थिए किन पो नबसुन् र बिचरा? छिमेकी भण्डारी भिनासँग ऋण खोजेर एकमहिना अगाडि मात्र झापाको "दामनाबाट" किनेर ल्याएका गोरु चोरी हुँदा/ उनको अनुहार मलिन थियो / आँखाबाट आँशु गालासम्म आएका थिए / त्यसै त सानो स्वरमा बोल्ने सांल्दाई आज बोल्न सकेका थिएनन्/उनीमाथि ठूलो बिपत आइलागेको थियो / उनको स्थिति देख्दा मन भित्रैबाट माया जागेर आयो/सान्त्वना दिने आँट गर्न सकिन अनि शब्द पनि थिएन/ मैले मनमनमा सोचें"हिजो मोटे निरौला, भुवनदाइ,एके पोखरेल, रंगलाल, भागीरथलगायत कयों पिडित बने अझ भोलि अरू कति बन्नेछन् /
सांल्दाई त एउटा प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन्/ यस्ता घटना अझै कति भोग्न बाँकी नै छन्/आँगनभरि गाउँलेहरू जम्मा भएका थिए / कोही गोठमा गएर अनुशन्धान गर्दै थिए/फलामको सांग्ली नै काटेको रहेछ / "के भन्ने-के गर्ने" अवस्था थियो/ असम्भव भएपनि शरिरमा तागत भएका युवाहरू "कतै गोरु भारतीय सीमाक्षेत्रतिर भेटिन्छ कि" भन्दै साइकल टिपेर कुदे/बाँकी रहेका व्यक्तिहरू मलामीझैं उभिएका थिए अनि अनेक अड्कलबाझी गर्दै बसेका थिए/ सालदेखि आजसम्म भएका सम्पूर्ण चोरीका घटनाक्रम रोचक ढंगले प्रस्तुत गर्दै थिए / बालुराम दाइले खैनी निकालेर हातमा मल्दै भने" राति १ बजेसम्म त गोरु थिए रे,साल्दाइ पिसाब गर्न उठेका बेला गोरु बसेर उघ्राईरहेका थिए रे / त्यस पछाडि चोरी भएछ / अब खोज्न गएर कहाँ भेटिन्छ , इण्डिया पुर्याइसके / यस्ता फुर्तिला गोरु यार ......./ " कोही बीचमा बोल्यो " भैंसी चै लगेनछ ? " " थारो भैंसी किन चोर्थ्यो र ?" होमदाइले निकै गम खाएर सुस्तरी भने / अलिक परबाट असीम पीढाले भरिएको महिला आवाज आयो " गरी खान नदिने भए है , जति गरे पनि यीनैलाई ठीक्क /" वातावरण गम्भिर बन्यो /
एकक्षण कसैको मुखबाट आवाज निस्किएन / सायद सबैले यही सोच्दै थिए क्यार " प्रभु , मेरो चै यो दिन नआओस /" रिजालदाइले मसिनो स्वरमा भने" अब दह्रा गोरु राख्न नहुने भयो / "बालुरामदाइको प्रत्युत्तर कडारूपमा आयो" मर्या गोरुले खेती उठाउन सक्छन् माल्दाइ, कस्तो कुरा गर्नु भएको /'बालुरामदाइको कुरालाई कसैले पनि नाई भन्न सकेनन् / मौन रहेर समर्थन जनाए / केही समयपछि साइकलमा गएकाहरू असिन-पसिन हुँदै आए / उनीहरूको आगमनले सांल्दाईको अनुहारको भाव परिवर्तन भयो / उनी जुरुक्क उठेर अगाडि आए / पुण्यजीले एकै सासमा भने " हामी पेयाकटोला, डोरिया सबै गयौं तर कतै केही पत्ता लागेन / " केहीक्षण पछाडि अर्को टोली पनि आइपुग्यो / तर निरास मात्र हात लाग्यो / देबुदाइले भने " गोरु रानिकटा पुर्याइसके यहाँ खोज्दा हुन्छ " उनको सटिक कुराले सबैलाई स्तब्ध बनायो / बिस्तारै-बिस्तारै भिंड पातलिँदै गयो / अन्त्यमा जाँदा-जाँदै मैले सांल्दाईलाई हेरें उनी क्लान्त, थकित मुद्रामा त्यसरी नै बसेका थिए /
हप्तादिन पछि / झुर्किया-५ निवासी उस्मान मीयांले खबर ल्याए " टेडागाछ प्रहरी थानामा चोर सहित छ -सात हल गोरु पक्डिएको छ , एकपटक हेर्न जानू / " उस्मानदाइ ठूलो मात्रामा घरका काठ किनेर भारत लगेर बेच्ने काम गर्थे यसो भनौं प्रहरीको मिलेमतोमा काठको तस्करी गर्थे / उनको कुरालाई शिरोधार्य गर्दै अन्तरे (टिकाराम पोखरेल) काकाले हामीलाई बुझ्न जान आग्रह गरे / मित्र बिष्णु पोखरेल र म साइकल लिएर निस्कियौं टेडागाछ थानातर्फ / हाम्रो गाउँबाट करिव ६ कि .मी .दक्षिण लागेपछि नेपाल- भारत सीमा छुट्याउने जंगे स्तम्भ आऊँछ /
भारतीय सीमा प्रवेश गरेपछि मनमा अनेक तर्क उठ्न थाले / म योभन्दा अगाडि एकपटक मात्र बुवासँग फुल्बडिया आएको थिएँ / त्यहाँबाट हामी अझै ३ कि .मी . दक्षिण गएपछि फुल्बडिया बजार पुग्यौं / फुल्बडिया बाजारबाट पूर्व करिव ३ कि.मी .दूरी पार गरेर हामी टेडागाछ थाना पुग्यौं / साईकल कतै नरोकि मूलगेटबाट भित्र पसेका मात्र के थियौं एउटा कडा आवाजले हामीलाई झस्कायो " रूको /" यसो टाउको घुमाएर पछाडि हेरेको त पुलिस बर्दिमा शर्ट र हाफ पेण्ट लगाएर हातमा कठबाँसको लौरो बोकर एउटा पुलिस उभिएको थियो / हतार-हतार साइकल अड्याएर उसको छेउमा गयौं / उसले कडा र रुखो स्वरमा प्रश्न गर्यो " कहाँसे आए हो ?" मैले हिन्दी उपन्यास पढेको भरमा टुटे-फुटे हिन्दीमा भनें " नेपालसे /" उसले पून: लौरो भुईंमा बजार्दै बोल्यो" नेपाल कहाँ से?" मैले "झुर्कियासे भनें" सायद उसले झुर्किया सुनेको थियो कि थिएन पून: उही रवाफका साथ भन्यो" क्यों आए हो ?'' उसको रवाफ तथा हामीप्रतिको आक्रामक शैलिका कारण मेरो ओठतालु सुकिसकेको थियो / थुकले मुख भिजाऊँदै मन्द आवाजमा भनें ''१५ तारिकमे हमारे पड़ोसिका बयल(गोरु)चोरी हुआथा, मालुम हुआ यहाँ पकडा हुआ है इसिलिए आएँ हैं /" अब बल्ल ऊ शान्तझैं देखियो अनि भित्र कोठातिर देखाउँदै भन्यो " क्या इसने चोरा है ?" मैले यसो भित्रतिर हेरें एउटा मोटो तथा अग्लो मानिसलाई थुनेर राखेको रहेछ / मैले " मालुम नहि हुआ साब " भनें/ उसले पछाडितर्फ इंगित गर्दै भन्यो " उधर देखो /"
हामी पछाडि गयौं / साँच्चै नै आँपका रूखमुनि गोरु बाँधेका थिए / बिष्णुले हेरे तर त्यहाँ सांल्दाईका गोरु थिएनन् / नजिकै चार-पाँचजना मान्छे बसेका थिए जसमा थानाकै बहिदार पनि रहेछ / उनीहरू मध्ये कसैले सभ्य भाषामा सोध्यो "क्यों आए हो?" मैले अगाडिझैं उत्तर दिएँ / उसले पून: गम्भिर तर सौदाबाजी गर्ने हिसाबले भन्यो " पैसा दोगे, हम बतादेंगे बयल /" अब मलाई हल्का डर महशुस हुनथाल्यो तथापि भनें " दखिए अभि हमारेपास पैसा नहीं है /" उसले फिल्मिशैलीमा फेरि भन्यो " पहले पैसा लाओ तब बादमे बात होगा /" मलाई त्यहाँ बस्न उचित लागेन यसो भनौं डर लाग्न थाल्यो / प्रहरी चौकिमा खुल्लम खुल्ला पैसा माग्छ/ कस्तो गजबको संस्कार / सोचें "हामीलाई एक-एक झापड हानेर साइकल खोस्यो भने / "अनि मैले सुस्तरी,त्यहाँबाट उम्कने हिसाबले भनें " ठीक है, हम बाबुजीको भेजदेंगे /" उसको कुनै कुराको प्रतीक्षाबिना नै यताउति कतै नहेरी हामी साइकल टिपेर कुलेलम ठोक्यौ।
भारतीय सीमा प्रवेश गरेपछि मनमा अनेक तर्क उठ्न थाले / म योभन्दा अगाडि एकपटक मात्र बुवासँग फुल्बडिया आएको थिएँ / त्यहाँबाट हामी अझै ३ कि .मी . दक्षिण गएपछि फुल्बडिया बजार पुग्यौं / फुल्बडिया बाजारबाट पूर्व करिव ३ कि.मी .दूरी पार गरेर हामी टेडागाछ थाना पुग्यौं / साईकल कतै नरोकि मूलगेटबाट भित्र पसेका मात्र के थियौं एउटा कडा आवाजले हामीलाई झस्कायो " रूको /" यसो टाउको घुमाएर पछाडि हेरेको त पुलिस बर्दिमा शर्ट र हाफ पेण्ट लगाएर हातमा कठबाँसको लौरो बोकर एउटा पुलिस उभिएको थियो / हतार-हतार साइकल अड्याएर उसको छेउमा गयौं / उसले कडा र रुखो स्वरमा प्रश्न गर्यो " कहाँसे आए हो ?" मैले हिन्दी उपन्यास पढेको भरमा टुटे-फुटे हिन्दीमा भनें " नेपालसे /" उसले पून: लौरो भुईंमा बजार्दै बोल्यो" नेपाल कहाँ से?" मैले "झुर्कियासे भनें" सायद उसले झुर्किया सुनेको थियो कि थिएन पून: उही रवाफका साथ भन्यो" क्यों आए हो ?'' उसको रवाफ तथा हामीप्रतिको आक्रामक शैलिका कारण मेरो ओठतालु सुकिसकेको थियो / थुकले मुख भिजाऊँदै मन्द आवाजमा भनें ''१५ तारिकमे हमारे पड़ोसिका बयल(गोरु)चोरी हुआथा, मालुम हुआ यहाँ पकडा हुआ है इसिलिए आएँ हैं /" अब बल्ल ऊ शान्तझैं देखियो अनि भित्र कोठातिर देखाउँदै भन्यो " क्या इसने चोरा है ?" मैले यसो भित्रतिर हेरें एउटा मोटो तथा अग्लो मानिसलाई थुनेर राखेको रहेछ / मैले " मालुम नहि हुआ साब " भनें/ उसले पछाडितर्फ इंगित गर्दै भन्यो " उधर देखो /"
हामी पछाडि गयौं / साँच्चै नै आँपका रूखमुनि गोरु बाँधेका थिए / बिष्णुले हेरे तर त्यहाँ सांल्दाईका गोरु थिएनन् / नजिकै चार-पाँचजना मान्छे बसेका थिए जसमा थानाकै बहिदार पनि रहेछ / उनीहरू मध्ये कसैले सभ्य भाषामा सोध्यो "क्यों आए हो?" मैले अगाडिझैं उत्तर दिएँ / उसले पून: गम्भिर तर सौदाबाजी गर्ने हिसाबले भन्यो " पैसा दोगे, हम बतादेंगे बयल /" अब मलाई हल्का डर महशुस हुनथाल्यो तथापि भनें " दखिए अभि हमारेपास पैसा नहीं है /" उसले फिल्मिशैलीमा फेरि भन्यो " पहले पैसा लाओ तब बादमे बात होगा /" मलाई त्यहाँ बस्न उचित लागेन यसो भनौं डर लाग्न थाल्यो / प्रहरी चौकिमा खुल्लम खुल्ला पैसा माग्छ/ कस्तो गजबको संस्कार / सोचें "हामीलाई एक-एक झापड हानेर साइकल खोस्यो भने / "अनि मैले सुस्तरी,त्यहाँबाट उम्कने हिसाबले भनें " ठीक है, हम बाबुजीको भेजदेंगे /" उसको कुनै कुराको प्रतीक्षाबिना नै यताउति कतै नहेरी हामी साइकल टिपेर कुलेलम ठोक्यौ।
